crosswire tentoonstellingstekst

13-06-2008



Crosswire - in search of the synesthetic effect door Maurizio Martinucci, Curator of Crosswire

Sinds een aantal decennia is de opkomst van technologie als een artistiek medium in de beeldende kunst een feit. In de ontwikkeling van interactieve media staat met name de esthetische uitkomst van technologie centraal. Hierbij wordt vaak het concept van 'ruimtelijke beleving' en 'perceptie' van het kunstwerk ondergeschikt gemaakt aan de esthetische vorm van het werk. De notie van de zintuigelijke ervaring en het belang van de ruimtelijke compositie als factor van ontwerp in de totstandkoming van een kunstwerk ligt diepgeworteld in de beeldende kunst, architectuur en geluidskunst. Meer dan ooit zijn deze onderwerpen een prominent onderzoek waard in het licht van de interactieve mediakunst. Vanuit deze overtuiging is Optofonica als platform opgezet om kunstenaars en onderzoekers, die deze visie in geest en praktijk omarmen, te stimuleren, te ondersteunen en te promoten, in hun experimenteren op het gebied van synesthetische media en 'sound spatialization'.

De tentoonstelling “Crosswire”(afkomstig van het neurologische begrip voor kruisverbindingen, die bij synestheten verschillende gebieden in de hersenen met elkaar verbinden) is de eerste show van Optofonica waar installaties te zien zijn die verschillende media met elkaar vermengen op een wijze waarbij er ruimtes waarneembaar worden die zowel abstract als concreet te ervaren zijn.
Deze installaties gaan elk op een uniek wijze in op het fysieke en psychologische effect op de bezoeker. En bieden allen een verschillende ingang in de auditieve en ruimtelijke ervaring. De beeldende en architectonische elementen, die deze werken karakteriseren, geven een duidelijke aanwijzing hoe de kunstenaar tracht de audiovisuele ervaring in een voelbare en zintuiglijke vorm te presenteren, in plaats van deze vast te leggen in een traditioneel filmisch medium.

De compositie van geluid is de basis van het werk en wordt door de ruimtelijke plaatsing van speakers en architectonische ingrepen vervormt en waarneembaar gemaakt voor de bezoeker.
Waarbij 'Visualized Sound' de nadruk legt op een vertaling van beeld naar geluid (of vice versa) de nadruk ligt bij deze werken op de 'Acousmatic Sound'. Hierbij gaat het om een onorthodoxe verstoring van speakers en andere geluidsproducerende objecten/sculpturen in de ruimte. Deze werken roepen directe associaties op met de traditie van de 'acousmatique' uit de jaren '50 van de vorige eeuw. Waarbij Pierre Schaeffer en Jerome Peignot het principe onderzochten om de aandacht van de kijkers te vestigen op de verandering van het fysieke object (de speaker) naar de totale auditieve ruimtelijke ervaring van een geluidscompositie. Het resultaat hiervan is dat composities waarneembaar worden als holistische verschijnselen van bewegend beeld en geluid. Deze manier van denken over media, waarbij voelbare en visuele stimuli worden samen gebracht in een architectonische omgeving, zorgt voor een ervaring met synestetische effecten en kwaliteiten.

Naast de tentoongestelde installaties zijn er live performances door auteurs en gastkunstenaars, die met verschillende creaties het potentieel en variatie van synestetische mediakunst onderzoeken. Om het spectrum van mogelijkheden compleet te maken laat Optofonica Surround Cinema een selectie zien van het audiovisuele programma (al vertoond in de Capsule) in de vorm van voorstellingen in high resolution video en uncompressed multichannel sound. Meer dan 35 internationale kunstenaars hebben aan dit unieke experimentele programma meegewerkt, waarvan binnenkort ook een DVD uitkomt.

Maurizio Martinucci
Curator of Crosswire

Opening of the Crosswire exhibition

See pictures fromt he exhibition Crosswire

Kunstenaars Crosswire en de werken

Sagi Groner (1971)
Israël/Nederland, woont en werkt in Amsterdam
Sagi Groner werkt met verschillende media, maar overwegend met video en installaties. Hij onderzoekt de backstage van media en oorlog. Hij probeert de culturele drogredenen te deconstrueren en stelt vragen over essentiële misvattingen.

Liso Armonium
1999 / 2008, geluidsinstallatie
Het Liso Armonium is een mechanisch instrument voor het overbrengen van geluid naar meerdere speakers. Twee roterende schakelaars geven geluid door aan verschillende speakers en 'choppen' ook het geluid in tijd en ruimte, zoals in het Griekse woord 'liso', dat doelt op 'snijden'. Er wordt een unieke akoestische compositie gemaakt voor de ruimte door middel van een specifieke opstelling van de speakers.

Aernoudt Jacobs (1968)
België, woont en werkt in Brussel
www.tmrx.org
Jacobs's uitgangspunt is een algemene fascinatie voor geluid, in welke vorm dan ook. Dit verklaart hoe en waarom hij zijn ruwe materiaal vandaan haalt: met een microfoon en een recorder maakt hij zijn veldopnames. Zijn geluidswerken zijn het resultaat van onderzoek naar de verschillende aspecten van echte of alledaagse geluiden. En de vraag hoe dit materiaal kan worden opgenomen, en worden afgestemd op de context van het muziekwerk. Het geluid hangt als een soort van interactie tussen micro en macro, binnen en buiten, veldwerk en studio, realiteit en fictionaliteit.In zijn installaties onderzoekt hij in de eerste plaats de correlaties tussen geluid, materie, ruimte/locatie, waarneming en psychoakoestiek.

Phantom Melodies

2006 – 2008, installatie en performance
Phantom Melodies is een installatie met een aantal zelfgebouwde roterende speakers, die ieder een bijzondere stroom van geluiden produceren. De speakers staan in een ruimte waar iedereen vrij kan rondlopen. De installatie speelt een constante loop en wordt daardoor ervaren als een continue veranderend geluidsveld. Het geluidsveld wordt gemaakt door de rotatie en de variatie in de snelheid in overeenstemming met de geluiden en de tijdslijn van de partituur. Het geluidsveld is een gecomputeriseerde compositie van beweging in de tijd.

Kaffe Matthews
Verenigd Koninkrijk, woont en werkt in Londen
www.musicforbodies.net
“Music for bodies” is een onderzoeksproject voor het maken van 3D muziek en fysieke interfaces om direct via je lichaam van te genieten, in plaats van alleen met je gehoor. Het doel is, zowel nieuwe methoden van muziek maken te ontdekken, als nieuwe muziek meer toegankelijk te maken voor een groter publiek. “Music for bodies” wordt geregisseerd door Kaffe Matthews, die al sinds 1990 nieuwe electro-accoustic muziek maakt en uitvoert. Ze wordt als een pionier en leidende figuur gezien in het veld van de elektronische improvisatie en het maken van live composities.

Sonic Bed_London
2005, sound system
Op het Sonic Bed worden bezoekers fysiek door een spectrum van geluidsvibraties getroffen die rond en onder hen doorgaan. Het geluidssysteem (12 kanalen) dat in het bed verwekt is, speelt een speciaal gecomponeerd geluidswerk. Subtiel en dynamisch, soms het geluid voorbij, gebruikt de compositie de architectonische kaart van het menselijk lichaam en haar frequenties als partituur. Geschikt voor 1 tot 6 personen, Sonic Bed speelt muziek om te voelen, meer dan om naar te luisteren.

Telcosystems
Nederland
www.telcosystems.net
Telcosystems onderzoekt het samenspel tussen de menselijke verbeelding en het geprogrammeerde gedrag van machines. Hun interactie met computers leidt tot kunstwerken waarbij het geluid en beeld samensmelten tot één ruimtelijke ervaring, werken die de grenzen van het zintuigelijke vermogen beproeven. Ze produceren films, videoclips, live performances, installaties, software, soundtracks en prints.

SEMAPHORE
2008, installatie
Semaphore is een cinematografische installatie waarin een ingetogen en meditatieve stemming wordt benadrukt door het publiek mee te nemen in een wereld van traag bewegende figuren en geleidelijk deformerende contouren. Het werk onderzoekt twee fundamentele electronische ingrediënten : pulse en feedback. De structuur van de compositie is een stroom visuele en sonische pulsen, waarvan de intervallen versterkt tot leven gebracht worden door een feedback genererend netwerk. Daar het netwerk functioneert zonder input van buitenaf, wordt het een vergrootglas van zijn eigen elementaire functies en algoritmen. Op deze manier creëren de zich in elkaar grijpende lagen een minutieus audiovisueel tijdruimtecontinuüm.

Semaphore is geproduceerd door stichting SML en is mogelijk gemaakt door het Fonds BKVB en de Dienst Kunst en Cultuur Rotterdam.

Mortals Electric
2008, performance
In de loop der tijd is Telcosystems erin geslaagd een naadloze integratie te bereiken tussen menselijke interactie en machinaal gedrag. In de interactie met machines heeft Telcosystem een vorm van live-cinema gecreëerd, waarbij ze het auditieve en visuele domein samensmelten in een ruimtelijke ervaring, die de grenzen onderzoekt van de menselijke zintuiglijke organen. Mortals Electric brengt kalme en heldere beelden, lagen knipperende organische structuren, duistere mechanische drones en golven digitaal geluid.

TeZ (1968)
Italië/Nederland, woont en werkt in Amsterdam
In samenwerking met Janis Pönisch
www.optofonica.com
Maurizio Martinucci (aka TeZ) is multimedia kunstenaar, producent, ideator en artistiek directeur van het Optofonica project. 'Crosswire' is de eerste tentoonstelling waarvan hij curator is voor het Optofonica platform. Hij is altijd geïnteresseerd in het gebruik van technologie als middel voor het onderzoek naar synesthesia en in het bijzonder de relatie van geluid en beeld. In zijn huidige werk ligt de nadruk op generatieve composities en verschillende experimentele audiovisuele projecten, waaronder Generative Live Cinema, FilmWare, video scenographies en geluidsinstallaties.

Optofonica Capsule
The Optofonica Capsule is een futuristisch design/architectonisch object, dat een gemechaniseerde structuur laat zien waarvan de delen een autonoom verzonken audiovisuele ambiance vormen. De schelpachtige vorm omhult het lichaam van de bezoeker om de ervaring van het surround en tactile geluid te optimaliseren. Lage frequenties worden direct omgezet in het beendergestel van het lichaam, waarbij het geluid geconverteerd wordt in een hyper waarneembare vibratie; dit voegt een geheel nieuwe zintuiglijke dimensie toe aan de realisatie van het werk en breidt de scheppingsmogelijkheden van de kunstenaar uit.