Technology Requested works

27 november 2010 – 6 februari 2011


Met Alfredo Ciannameo, Sonia Cillari, Kirsten Geisler, Edwin van der Heide, Marnix de Nijs, Christiaan Zwanikken

In de tentoonstelling Technology Requested staat het werk centraal van kunstenaars die nieuwe technologieën toepassen om interactie met het publiek aan te gaan. De kunstwerken komen pas tot leven als de toeschouwer de fysieke ruimte van het kunstwerk betreedt.
Met de tentoonstelling Technology Requested neemt Heiner Holtappels afscheid als algemeen en artistiek directeur van het Nederlands Instituut voor Mediakunst. Heiner Holtappels is sinds 1998 in functie en beëindigt zijn werk hier per eind februari 2011. De kunstenaars in de tentoonstelling hebben een speciale relatie met het Nederlands Instituut voor Mediakunst en hun werk is gedurende de afgelopen 12 jaar meerdere malen vertoond in het instituut. echnology Requested toont nieuwe installaties die in 2010 gerealiseerd zijn. Zo is de performance-installatie van Sonia Cillari dit jaar als Artist in Residence project bij het NIMk tot stand gekomen.

Marnix de Nijs (1970, NL, woont en werkt in Rotterdam, NL)
Physiognomic Scrutinizer 2010

Het ontwerp van Physiognomic Scrutinizer is gebaseerd op de beveiligingspoorten die op vliegvelden, in voetbalstadions, winkelcentra en andere beveiligde openbare ruimtes prominent aanwezig zijn. De bezoekers worden richting de fel verlichte entree geleid, waar een gemonteerde camera beelden van elke bezoeker opneemt en deze projecteert op een LCD monitor achter de poort. Twee speakers op statieven die direct achter de poort staan functioneren als symbolische beveiligingsmedewerkers. Met behulp van biometrische videosoftware bespeurt en onderzoekt de installatie de gezichten van diegenen die door de poort de tentoonstelling betreden.

In plaats van het identificeren van de personen zoekt de software naar gezichtskenmerken die overeenkomen met die van meer dan 250 vooraf geselecteerde personen die in de database zijn opgenomen. Deze in de database opgenomen personen zijn gekozen vanwege hun controversiële of notoire daden. Gebaseerd op de bevindingen van de software wordt de door de poort wandelende bezoeker vervolgens beschuldigd van de schandelijke daad die begaan is door de desbetreffende match. Vervolgens zijn er geluidsfragmenten hoorbaar die betrekking hebben op deze controverse en is het vergelijkingsproces zichtbaar op een LCD monitor achter de poort waarop iedereen kan meekijken....

In zijn artistieke praktijk legt De Nijs de nadruk op de wijze waarop cultuur onze zintuigen beïnvloedt. Hij brengt dit op diverse manieren tot uitdrukking en maakt hiervoor gebruik van steeds veranderende technologieën. Hierdoor benadrukt hij de rol die is weggelegd voor de kunstenaar in onze technologische cultuur. De Nijs zelf omschrijft zijn werk als 'een erkenning van de dynamische botsing van lichamen, machines en andere media.' Technologie moet in zijn werk letterlijk opgenomen worden in het lichaam van de bezoeker, zodat het een bepalende rol speelt in diens waarneming. www.marnixdenijs.nl


Sonia Cillari (1970, IT, woont en werkt in Amsterdam, NL)
Sensitive to Pleasure, 2010

Sensitive to Pleasure, onderdeel van Cillari's project The Body as Interface, is een werk over conflict. Het is een intieme installatie waarin de kunstenaar de controversiële relatie met haar eigen werk tegenover het publiek benadrukt.

De kunstenaar staat gedurende de performance voor de deur van een donkere 'ambisonische' kubus en laat slechts één bezoeker per keer toe in de ruimte. In de kubus is haar werk te zien: een naakte vrouw (het 'wezen') die het geluid van haar lichaam prijsgeeft wanneer zij in contact komt met andere mensen. De fysieke interactie tussen het wezen en de bezoeker is via elektrische impulsen verbonden met het lichaam van de kunstenaar, waardoor aanraking een sterke fysieke impuls geeft aan de kunstenaar die pijnlijk is, maar die tegelijkertijd ook als aangenaam kan worden ervaren. Cillari gebruikt de bezoeker om haar werk fysiek te beleven. De intimiteit tussen de bezoeker en het wezen in de kubus is voor andere bezoekers niet zichtbaar om de intimiteit van de ervaring te waarborgen en de bezoeker volop het werk te laten ervaren door zijn of haar blootstelling en betrokkenheid. Cillari wil onderzoeken hoe beschouwers omgaan met het wezen, terwijl ze op de hoogte zijn van het feit dat hun gedrag heftige fysieke consequenties heeft voor de kunstenaar. Tevens onderzoekt Cillari de notie van voyeurisme bij het publiek dat haar bekijkt terwijl zij haar eigen kunstwerk 'ervaart'.
Een lichtpad leidt het publiek naar de entree van de kubus en subtiele veranderingen in het licht weerspiegelen de interactie tussen de bezoeker en het wezen, wat de sensualiteit van het werk benadrukt.
Sensitive to Pleasure is een eerbetoon aan Pygmalion, de beeldhouwer die verliefd wordt op een door hem gemaakt beeld, in de Metamorfosen boeken van Ovidius. In dit werk staat het omkeren van de gebruikelijke relatie tussen kunstenaar en werk centraal, en heeft het werk controle over de kunstenaar in plaats van andersom. De fysieke relatie tussen het werk en de kunstenaar verwijst naar de metafoor dat beiden voor hun bestaan afhankelijk van elkaar zijn.

In de interactieve installaties van Cillari, die zich op het kruispunt van architectuur en performance bevinden, creëert de kunstenaar veelvuldig zintuiglijke en perceptuele mechanismen binnen immersieve en 'augmented' omgevingen. In haar artistieke onderzoek bekijkt Cillari hoe patronen van bewustzijn, waarneming en identiteit in omgevingen vorm krijgen. In de afgelopen jaren houdt zij zich voornamelijk bezig met 'het lichaam als interface' en stelt regelmatig de symbiotische relatie tussen de kunstenaar en het kunstwerk ter discussie.
www.soniacillari.net / http://stp.nimk.nl/

De installatie is een co-productie van STEIM, NIMk en Claudio Buziol Foundation (Venetië). Ondersteund door Fonds BKVB en Optofonica Laboratory for Immersive ArtScience, Amsterdam.

Kirsten Geisler, DE, woont en werkt in Haarlem, NL
Maya Brush, firstlife 2010

Op 11 januari 2011 om 18.00 uur wordt Maya Brush, een 'Homo Virtualis', geboren. Een virtuele sculptuur die op dat moment voor het eerst in de reële wereld stapt. Maya is de eerste virtuele schoonheid die alleen door de computer gecreëerd is - een kunstmatig lichaam zich op menselijke schoonheidsidealen is gebaseerd, maar toch volledig virtueel is ontstaan zonder naar een reëel voorbeeld te zijn gecreëerd. Maya is de afgelopen drie jaar ontwikkeld door kunstenaar Kirsten Geisler.

Als virtueel model representeert zij de droom van de perfecte schoonheid. Maya de digitale beauty staat voor alle prefab-girls; de gestandaardiseerde en technisch gemodelleerde schoonheden, die in reclame en media gepropageerd worden.

Vanaf de opening van de tentoonstelling 'Technology Requested' op 26 november 2010 is haar DNA structuur en de countdown te bekijken, en op 4 februari 2011 vindt de eerste virtuele geboorte ter wereld plaats in het NIMk. Deze is ook online te volgen via www.firstvirtualbirth.de. Na de geboorte is Maya bereikbaar via haar facebook pagina: www.facebook.com/maya.brush.

Net als over een reëel bestaand model wordt in tijdschriften en glossy-magazines over haar geschreven. Haar leven wordt belicht op televisie en YouTube. Deze 'echte' verschijningen in de media worden virtuele performances. Er zijn nu al afspraken voor Maya met bekende modefotografen en modeontwerpers.

Als virtuele kunstfiguur wordt zij de eerste sculptuur die actief in de reële mediale wereld optreedt. Als digitale beauty is Maya niet uitsluitend in (inter)nationale musea en kunstinstellingen te zien maar zal, getransformeerd tot werkelijke “kunstfiguur”, de reële publiciteit zoeken en zich vanaf dit openbare forum terug in de kunstwereld begeven.

Vanaf midden jaren '90 heeft Geisler zich bezig gehouden met de verbeelding van het driedimensionale lichaam in de virtuele ruimte, en met het construeren en manipuleren van schoonheid. In Geisler's werken staat de virtuele mens symbool voor het spiegelbeeld van onze dromen: jong, mooi, slank, gelukkig, gezond, succesvol en natuurlijk nooit ouder wordend. Ze neemt daarmee deel aan het maatschappelijke debat over virtualiteit, digitalisering en de constructie van identiteit. Geisler's werken becommentariëren het ideaal van schoonheid en de schoonheidswaan in de huidige samenleving, en de toenemende digitalisering en virtualisatie van de wereld. www.kirstengeisler.com/

De facebook pagina gaat pas open na haar geboorte: www.facebook.com/maya.brush

Dank aan: Jung van Matt/Neckar


Christiaan Zwanikken (1967, NL, woont en werkt in Amsterdam, NL)
Frantic Diggers (Scorched-earth Tactics), 2010

Frantic Diggers is een post-apocalyptisch, interactief landschap bestaande uit metalen en ertsen uit een giftige, verlaten kopermijn. Meer dan tweehonderd elektromechanische machientjes, aangestuurd door micro-controllers, zorgen ervoor dat het landschap in staccatostijl beweegt en vibreert terwijl de machientjes reageren op de aanwezigheid van de toeschouwer. In het landschap zitten elektromechanische elementen verborgen die onverwachts afgaan alsof het op scherp gezette mijnen zijn. Zwanikken levert met dit werk commentaar op de macht die vooral lijkt te liggen bij hen die over de krachtigste technologie beschikken: de wapen-, olie-, geld- en farmaceutische industrie, en de media. Anderen krijgen enkel beschikking over schamele fragmenten van deze technologie om gesust te worden.

Omgeven door de installatie krijgt de bezoeker het gevoel een sprong in de tijd, naar een niet al te verre toekomst, te hebben genomen. In dit scenario zijn alle vormen van flora en fauna uitgestorven en zijn, om te voorkomen dat de planeet totaal instort, de overblijfselen van dieren en machines samengevoegd tot units die de wereld bevolken. Deze kunstmatige dieren functioneren als autonome wezens, zijn intelligent en kunnen niet bestuurd worden. Soms zijn er haperingen in de micro-processors of worden individuele robots uitgevaagd. In zulke gevallen worden hun resten hergebruikt voor nieuwe machines. En het menselijke ras? Er is geen spoor van te bekennen in Zwanikken's futuristische wereldbeeld. Mensen bestaan alleen nog als herinnering.

Een alternatief (positiever) scenario behoort ook tot de mogelijkheden: hier bestaan mensen, dieren, machines, en hybride vormen ervan, vredig en symbiotisch naast elkaar in een wereld waar oorlog en ziekte sinds lange tijd uitgebannen zijn. Technologie en natuur vullen elkaar aan en profiteren van elkaar. Er is geen sprake van rivaliteit, sterker nog, dankzij deze samenwerking is het ecosysteem op aarde op het laatste moment gered.

Ongeacht het gekozen scenario zet Zwanikken's installatie de verbeelding aan het werk. Bio-technologie wordt zichtbaar gemaakt en het lichaam is technologisch geworden. Of is het andersom? Elke dag werken we met apparatuur en staan menselijke intelligentie en lichaam in dienst van de apparatuur. Anderzijds gebruiken wij de capaciteiten van machines om onze eigen tekortkomingen te compenseren. We hebben protheses als mobiele telefoons, afstandsbedieningen en laptops zo vaak bij ons, dat het leven zonder deze apparatuur ondenkbaar is geworden.
Zwanikken's installaties en mechanische constructies vinden hun oorsprong in de natuur. Dierlijke overblijfselen en ander organisch materiaal verwerkt hij in kinetische sculpturen en machines waarmee hij het materiaal 'nieuw leven' inblaast. Zijn installaties kenmerken zich door een mate van antropomorfisme en hij maakt een koppeling tussen het levenloze materiaal en de levende wereld. Doorgaans vertonen de installaties menselijk of dierlijk gedrag en dienen zo als handvat om de natuur en het gedrag te onderzoeken en te bekritiseren. www.christiaanzwanikken.com


Alfredo Ciannameo (1979, IT, woont en werkt in Den Haag, NL)
Ionesis, 2010

Ionesis is een sonische plasma performance-installatie bestaande uit drie ontladingsbuizen met meervoudige elektroden, ontwikkeld door de wetenschapper Nikola Tesla. In deze buizen worden zes elektronische audio kanalen omgezet in twaalf hoogspanningsbronnen, waardoor er een electro-sonische reactie in het lichtgevende plasma ontstaat. De nadruk van het werk ligt op het onderzoek naar de ontladingseigenschappen van plasma. Wanneer een elektrode ontlaadt, wordt het gegenereerde elektrische veld aangetrokken door andere elektrische velden die ook elektroden binnen de buis ontladen. Visueel resulteert dit in een complexe configuratie van met elkaar verstrengelde licht cellen. De geleiding van het licht is gesynchroniseerd met het geluid in de ruimte zodat door middel van de synesthesische relatie tussen het licht en de akoestiek in de ruimte Ionesis immersieve audiovisuele ervaringen oproept.

In 2010 haalde Alfredo Ciannameo zijn Master in Muziek aan de ArtScience faculteit aan de KABK en KONCON in Den Haag. In zijn werk zoekt de kunstenaar naar nieuwe mogelijkheden omtrent de 'sono-visualisatie' van beeld dat live door hem gemaakt en gemanipuleerd wordt. Verder heeft hij instrumenten ontwikkeld waarbij hij gebruik maakte van scheikundige principes om immersieve omgevingen voor synesthesische ervaringen te op te roepen.

www.sensoriale.info/


Edwin van der Heide (1970, NL, woont en werkt in Rotterdam, NL)
Evolving Spark Network (preview)

De installatie Evolving Spark Network bestaat uit een grid van elektrische vonkbruggen dat de gehele tentoonstellingsruimte beslaat. Tezamen vormen deze vonkbruggen een vlak boven het publiek. Metaforisch functioneren de vonken in deze installatie als de elektrische impulsen waarmee de zenuwen in ons lichaam informatie overbrengen. Zoals neuronen in ons lichaam vormen ook de vonkbruggen hier een complex netwerk. En er is dan ook geen sprake van een hiërarchisch proces dat de audiovisuele patronen bepaalt; beeld en geluid zijn het resultaat van de relaties tussen de individuele cellen in het netwerk.

Hieraan wordt de bewegingsenergie van de bezoekers toegevoegd die gemeten wordt door sensoren en vervolgens als impulsen binnen het netwerk worden opgenomen. De bezoekers activeren het netwerk op deze manier en gaan er een dialoog mee aan. Gedurende deze dialoog veranderen de regels van het netwerk en wordt de bezoeker steeds opnieuw uitgedaagd. De communicerende vonkbruggen zijn een vorm van kunstmatig leven dat ‘verbonden is’ met de fysieke wereld.

Evolving Spark Network is een klank- en lichtinstallatie; de vonken hebben een heel eigen licht en geluid. In dit werk representeert de elektrische vonk schoonheid, eenvoud en puurheid. Een vonk is een van de meest elementaire manieren om licht te genereren. De geproduceerde impuls is het kortst mogelijke geluid en de compositie die voortkomt uit deze impulsen kan worden beschouwd als een van de meest fundamentele vormen van compositie in tijd en ruimte.

Van der Heide is kunstenaar en onderzoeker op het gebied van geluid, ruimte en interactie. In zijn werk verlegt en verlengt hij de principes van compositie en muzikale taal naar het ruimtelijke, interactieve en interdisciplinaire. Zijn oeuvre bestaat uit installaties, performances en environments waarin het publiek centraal staat en wordt uitgedaagd om het werk actief te onderzoeken en er een interactie of relatie mee aan te gaan.

De opstelling van Evolving Spark Network in NIMk is een voorvertoning van de uiteindelijke installatie. Het werk is ontwikkeld als co-productie van Edwin van der Heide met V2_Lab.

www.evdh.net/