Vakmanschap = Meesterschap
[beginPage: Over de tentoonstelling]
Van 08-04-2006 t/m 28-04-2006
JODI, Bodies Anonymous, Sonia Cillari, Ad van Denderen, MVRDV en Depart
Tijdens de opening op 7 april zal er in de installatie van Bodies Anonymous een live performance plaatvinden door Kenji Imukai en Sanja Hasagic.
Bodies Anonymous Jack Gallagher / Onus
Met de tentoonstelling Vakmanschap=Meesterschap toont het Nederlands Instituut voor Mediakunst een aantal voorbeelden van kunstenaars die hun werk vooral buiten de eigen discipline en de videokunst laten zien. Leveren de experimenten van deze niet-discipline gebonden kunstenaars inzicht of een ander blikveld op bestaande disciplines? Wat is de betekenis van vakmanschap in dit opzicht? Is hier sprake van een nieuwe beeldcultuur en hoe kunnen we daar dan op reflecteren? Is er behoefte aan een nieuw idioom? Oftewel: is er sprake van een nieuwe beeldcultuur en voor wie is die interessant?
Het Nederlands Instituut voor Mediakunst zet deze vragen voort in een serie interviews om debat te voeren over bovenstaande vragen. Vanuit verschillende disciplines en vakgebieden wordt een aantal mensen gevraagd hun mening te formuleren over de status van videokunst en de opkomst van ‘nieuwe’ beeldtaal(en). De gesprekken dienen als aanzet tot een discussie met een grotere groep geïnteresseerden die uitgenodigd wordt om over de resultaten uit de interviews van gedachten te wisselen. De uitkomst wordt vervolgens toegankelijk gemaakt door middel van een samenvattend webartikel dat gepubliceerd wordt op de website van het Nederlands Instituut voor Mediakunst.
Sonia Cillari
In 1977 eindigde Alan Kay zijn artikel over Dynabook [de voorloper van de laptop] met de volgende uitspraak: “What would happen in a world in which everyone had a Dynabook? If such a machine were designed in a way that any owner could mold and channel its power to his own needs, then a new kind of medium would have been created: a metamedium, whose content would be a wide range of already-existing and not-yet-invented media. (…) But if the projected audience is to be “everyone,” is it possible to make the Dynabook generally useful, or will it collapse under the weight of trying to be too many different tools for too many people? The total range of possible users is so great that any attempt to specifically anticipate their needs in the design of the Dynabook would end in a disastrous feature-laden hodgepodge which would not be really suitable for anyone.” 1
Depart / Asphodel
Bijna 30 jaar later bevinden wij ons in de toekomst van de Dynabook. Het creatieve gebruik van de computer heeft nog veel te bieden. Maar in hoeverre is deze veronderstelling wellicht van toepassing op het medium video?
Tot aan de negentiger jaren begaven de videokunstenaar, filmmaker, architect, theatermaker en de choreograaf zich allemaal op hun eigen terrein. Video experimenten uit de jaren 70 en 80 werden, alleen al vanwege het gebruikte medium, automatisch onder de noemer videokunst gepresenteerd. Met de toename van de gebruiksvriendelijkheid en kwaliteit van video is het medium in de laatste decennia voor iedereen toegankelijk geworden. Hierdoor is de classificatie van ‘videokunst’ steeds onduidelijker geworden. Enkele malen is de crisis of zelfs de dood van videokunst bediscussieerd waarbij veelal de vraag gesteld werd in hoeverre videokunstenaars historische kennis en technische vaardigheden misten om goed werk te maken.2
Maar wat is tegenwoordig videokunst? Sinds midden jaren 90 werken verschillende disciplines intensief met elkaar samen, multidisciplinaire projecten zijn gemeengoed geworden. Daarnaast pakken steeds meer kunstenaars de videocamera op zonder kennis van bijbehorende tradities en conventies. Deze ‘nieuwe’ videovormen worden echter niet meer automatisch bestempeld als videokunst. Aan de andere kant wordt op dit moment binnen de videokunst de videocamera steeds vaker ingewisseld voor de computer en sensoren, waarbij de bezoeker zelf de werking van het werk bepaalt.
Wat zegt dit over de status van videokunst? In plaats te spreken van een crisis, de dood van videokunst of ‘feature-laden hodgepodge’ lijkt het interessanter om te kijken of het tijd is om te spreken van de ontwikkeling van een andere beeldtaal.
1 Alan Kay, Personal Dynamic Media, http://www.mrl.nyu.edu/%7enoah/nmr/book_samples/nmr-26-kay.pdf (december 2005)
2 Onder andere: Lucette ter Borg en Sacha Bronwasser, Ziende Ogen (Volkskrant 2002); Impakt debat ‘I’m so boored..’ (Utrecht, 19-04-2002); Rutger Wolfson, Kunst in Crisis (Prometheus, Amsterdam/De Vleeshal, Middelburg, 2003); Sandra Smallenburg, ‘Tien misverstanden over hedendaagse kunst’ (NRC Handelsblad, 11-08-2005).
[endPage]
[beginPage: Kunstenaars in de tentoonstelling]
Bodies Anonymous, Jack Gallagher, Onus (2006)
Jack Gallagher: 'Ik wil niet terugvallen op bestaande afspraken, maar ze hergebruiken. Vanuit de verschillende routines iets nieuws opzetten. Het mogen beproefde middelen zijn, de toepassing in elkaars omgeving vraagt om nieuwe regels, creëert een eigen noodzaak.'
Sinds 1999 zijn videoprojecties onderdeel van de performances die choreograaf Jack Gallagher en lichtontwerper Bernie van Velzen voor hun danspodia gebruiken. Normaal gesproken zijn de toeschouwers in een theater zo stil en bewegingsloos mogelijk, maar Gallagher en Van Velzen creëren met hun performances juist een omgeving die de beweging door het publiek aanmoedigt. In hun eerste installatie, Onus, vormen oplichtende en verdwijnende autolampen de omgeving voor een intieme, dramatische, persoonlijke ervaring, geïnspireerd op metaforen en anekdotes over licht dat op ons afkomt. Onus is een installatie die de beweging in en om het lichaam laat zien, door middel van metaforen over licht, haar vormeloosheid en tijdelijkheid.
Sonia Cillari, Conscious Space I (2005)
In haar werk onderzoekt architect en mediakunstenaar Sonia Cillari de toepassing van dynamische methodes om architectuur modellen in digitale omgevingen te ontwerpen. Zij gaat daarmee in tegen de rationele notie van objectieve ruimte of digitale ruimte die informatie ontvangt. De interactieve installatie Conscious Space I onderzoekt de bewuste en onbewuste verhouding van het lichaam van de bezoeker tot de ruimte en de relatie tussen de bezoekers onderling. De lichamen van de bezoekers worden in relatie tot elkaar gelezen waarbij magnetische velden, acties, bewegingen, aantrekkingskracht en afstoting zorgen voor veranderingen in het beeld en geluid.
Sound design by elpueblodechina
Ad van Denderen, Go/NoGO (geproduceerd door Paradox) (2004)
Fotograaf Ad van Denderen reist al meer dan 16 jaar langs de grenzen van het Schengengebied, op zoek naar migranten van binnen en buiten Europa. Met zijn fotografie wil hij een gezicht geven aan mensen die anders anoniem blijven. Samen met Boris Gerrets heeft hij de stills omgezet in bewegende beelden, waarbij de geprojecteerde zwart-wit beelden worden afgewisseld door teksten - uitspraken van vluchtelingen. In samenwerking met Stichting Paradox werkte hij aan de verbeelding van zijn reizen en verhalen. Het uiteindelijke project Go/NoGo bestaat uit een boek, een tentoonstelling, een film en een website.
Depart, Asphodel (2004)
“ASPHODEL is there where you are when you're not there anymore yourself, and the me in the I gets lost in the myshelf.the illusion fusion blending in and out of focuspocus, measured in a multitudilonginal attemptiness of capturesizing the coordetonation of teXt, Ymage and Zound.”
Het grafische duo Depart, Lass & Ladenhauf, speelt met audio-video-tekst, een ‘menage a trois’ die schokkende omgevingen, hot-wired improvisatie, verdraaide verhalen en veel noise produceert. De DVD Asphodel is opgedeeld in drie chants waarin de reis van de protagonist zich ontvouwd. In de verschillende hoofdstukken komen elektronische muziek, fotografie, video en interactieve graphics op poëtische wijze samen.
JODI, Max Payne Cheats Only (2005)
Aan het eind van de jaren 90 verschuift de aandacht van JODI van de computer naar computer- en videogames. Binnen de game cultuur bestaan veel voorgeprogrammeerde codes die het de speler gemakkelijker maken de game snel te begrijpen. JODI benadert dergelijke beperkingen en simplificaties met de nodige scepsis. Met simpele ingrepen laten ze andere mogelijkheden en toepassingen zien. In Max Payne Cheats Only zijn ze op zoek naar de cheats (trucjes) die in de originele game Max Payne de speler de mogelijkheid geven om verder te komen in het spel. JODI gebruikt ze daarentegen om de andere kant van de game te laten zien. Urenlange opnames van het spelen van de game met behulp van cheats zijn omgevormd tot een 20 minuten lange dubbele videoprojectie.
MVRDV, Pig City (2001)
Architecten bureau MVRDV creëert computer sequenties die de kijker het gevoel geven dat hij door grote ruimtes heen vliegt, als een immateriële entiteit, of los van het lichaam. Bijna als een computer gamer beweegt de kijker zich door de ruimte in de video’s van Metacity. Datadown, alleen heeft men hier geen controle over de eigen bewegingen. De video Pig City die is voortgekomen uit dit project, is een simulatie van een gigantische toren die gemaakt is voor het industrieel fokken van varkens. Officieel op zoek naar nieuwe productiemethodes die biologisch verantwoord en diervriendelijk zijn lijkt Pig City zo onwerkelijk dat het gevoel vooral overheerst dat het de video ter vergroting van MVRDV’s aura dient.
Voor meer informatie over de kunstenaars:
Bodies Anonymous - www.bodiesanonymous.nl
Sonia Cillari - ww.soniacillari.net
Ad van Denderen - www.go-no-go.nl
Depart - http://asphodel.depart.at
MVRDV - www.mvrdv.nl
[endPage]
