Tentoonstellingstekst Depreciated

29-08-2009

Het leuke van op Facebook bevriend zijn met Cory Arcangel is dat je toegang krijgt tot de filmpjes en websitelinks die hij op zijn Deliciouspagina verzamelt. Delicious is tegenwoordig de meest populaire plek om je persoonlijke internetbookmarks op te zetten. Deze kun je vervolgens delen via een sociale netwerksite als Facebook. Verder heeft Arcangel een eigen YouTube channel waarop hij links naar video’s van anderen zet. Hierop plaatst de kunstenaar ook eigen (internet)video werken en registraties van per forman ces. Opmerkelijk is dat het verschil tussen video’s van hemzelf, of van anderen soms niet eens zo groot is. Fascinerend aan zijn gedistribueerde materiaal is dat ze een hoop blootgeven van zijn interesses, manier van werken, en eigenschappen van zijn kunst tonen. Karakteriserende en terugkerende elementen van Arcangel’s werk als popmuziek, nieuwe of oude technieken en humor –en dit vooral in combinatie met elkaar– zijn in de gevonden video’s te ontdekken. Daarnaast is de vermenging van zijn werk met dat van (niet) kunstenaars op een plek als YouTube kenmerkend voor deze tijd te noemen. (Internet)kunstenaars gebruiken het internet meer en meer als platform om hun werk te tonen, als medium om op te reageren, en geven dan ook hun codes vrij, in plaats van halsstarrig informatie voor zichzelf te houden. Een aantal uiteenlopende, maar vaak ook overlappende aspecten kenmerken Arcangel’s werk. Deze varieert van lo-fi tot meer complex technologische werken, van homemade video’s tot referenties naar pop-art of andere avantgarde stromingen als minimalisme, conceptualisme en experimentele film, games, hacking, (ver)oude(rde) en recente technologieën, muziek –van pop tot klassiek en avantgarde muziek– en meer in zijn algemeenheid digitale technieken en onze (ver)houding daartoe. Naast (digitaal) kunstenaar is Arcangel ook perfor-mer, muzikant, programmeur en soms zelfs standup comediant.

Zijn werk raakt vaak aan een combinatie van deze verschillende velden, afhankelijk ook van het platform waarop Arcangel de video’s, performances of (website)hacks (onder de aandacht) brengt. Binnen die verschillende gebieden probeert hij vergelijkbare esthetische systemen in te zetten, te testen en onderuit te halen. Dit doet hij op manieren die uiteenlopen van een alledaagse, amateuristische benadering van software, tot het bewust en geïnformeerd ontwrichten van digitale technieken. Kort gezegd becommentarieert Arcangel met zijn werk digitale mediatechnologieën en verwerkt deze op speelse en humoristische wijze. Kenmerkend voor de werkwijze van Cory Arcangel is dat hij bepaalde (iconische) beelden of histo-rische informatie isoleert en herhaalt, zoals een intro van Guns N’ Roses, de wolken uit de Super Mario Brothers game, of katten die op piano’s lopen in YouTube video’s. De gekozen elementen modificeert de kunstenaar met behulp van software (en vaak veel geduld en tijd) tot een niet functionele game, een Flickr-achtige YouTube video, of een abstracte film van krassen. Deze op het eerste gezicht simpel ogende en humoristische werken verwijzen naar historisch-technisch-cultureel achterliggende fenomenen als avantgarde muziekstukken en kunstwerken in relatie tot (ver)oude(rde) (digitale) technieken. Zo is in het werk ‘Untitled Translation Exercise’ de voiceover van de film ‘Dazed and Confused’ bij-voorbeeld ingesproken door medewerkers van een Indiaas bedrijf, waardoor techniek en pop-cultuur aan een actueel bedrijfseconomisch fenomeen als outsourcing gekoppeld wordt.

Een andere methode van Arcangel is het gebruik van bepaalde nieuwe of juist verouderde technieken. Door gebruik van de tool ‘slit scan’ wordt de film ‘Colors’ formeel gedeconstrueerd getoond, alsof het door een spleet gefilmd is. In een ander werk gebruikt Arcangel juist het fotobewerkingsprogramma Photoshop op alledaagse wijze om digitale RGB Gradient prints te produceren. De kunstenaar opende hiervoor Photoshop, liet het programma op de fabrieksinstellingen staan, drukte op een paar knoppen, en printte de resulterende ‘ready-made’s’ als echte Cory Arcangel’s. Hiermee maakt de kunstenaar een fabrieksinstelling tot de esthetiek van zijn werk. Veel van zijn werk geeft aan hoezeer het creatieve proces tegenwoordig afhankelijk is van, en wordt gedicteerd door, computerprogramma’s en de parameters die daaraan ten grondslag liggen. Traditioneel bekritiseren kunstenaars als Arcangel de cultuur door toepassing van mechanismen als ‘amateurisme’, toe-eigening, humor, of het isoleren en manipuleren van populaire beelden. Dit was de manier van werken voor de avant-garde uit de vorige eeuw, de voorhoede van kunstenaars, maar wordt nu door velen die eigengemaakte video’s op YouTube plaatst –meestal onbewust– toegepast. Productie op internet is consumptie geworden in het web 2.0 tijdperk waarin iedereen kan reageren en commentaar kan leveren. De grote vraag is welke positie de beeldende kunst in deze ontwikkeling inneemt? Arcangel’s werk reageert op deze vraag door bijvoorbeeld home video’s van katten die op piano’s lopen te gebruiken voor het spelen van een avant-gardistisch en atonaal muziekstuk van Schönberg. In ‘Drei Klavierstücke, op. 11’ zette de kunstenaar elk videofragment apart voor een muzieknoot in. Hiermee dwingt Arcangel de montagetechnieken tot het uiterste, en voert hij de MTV-stijl van snelle beeldwisselingen en een onrustige cameravoering tot het maximale door. Arcangel verbindt kortom op intelligente wijze hi- met lo-art, door YouTube filmpjes met een atonaal muziekstuk van Schönberg te combineren, door op internet gevonden filmmateriaal weer naar film over te zetten zodat het aan avant-garde film doet denken, of door een intro van Guns N’ Roses aan een minimalistische compositie van Steve Reich te koppelen. Arcangel kijkt kort gezegd naar opmerkelijke, nieuwe of oude digitale technieken (of probeert met digitale methodes juist analoge technologieën na te bootsen) om zodoende met (on)interessante, (on)bekende en (on)geziene elementen die alomtegenwoordig zijn (geweest) verrassende nieuwe inzichten of beelden te genereren. De kunstenaar brengt middels oude en nieuwe digitale technologieën onze media-cultuur tot de essentie terug, door bestaand materiaal en (met behulp van) technieken te modificeren, toe te eigenen en te isoleren.

—Cory Arcangel Werken

Permanent Vacation, 2007
Het is geen ondenkbaar scenario: twee zilveren Imacs waarvan de gebruikers afwezig zijn, sturen eindeloos e-mails naar elkaar met de boodschap ‘out of office’ tot de harde schijven vollopen en crashen. Maar dat vollopen en crashen zal waarschijnlijk niet binnen de komende 24 jaar gebeuren. En tegen die tijd is de mailserver allang overbodig geworden en functioneren de computers zeker niet meer. Arcangel stelt hiermee het actuele, maar ook tijdelijke karakter van een fenomeen als e-mail, mailservers en de hardware die ervoor nodig is ter discussie. Hiernaast verwijst het werk naar het reactionaire karakter van digitale systemen, de logica van de loop, en het oneindige. De computers hebben elkaar nodig om te laten zien dat er niemand aanwezig is om de mails te beantwoorden. Ook heeft deze installatie iets irritants over zich, als een satirische grap van een komediant die niet van ophouden weet, een slang die zich in zijn digitale staart bijt alsof het een technologische vicieuze cirkel is waar we nooit meer uit komen. Vastgeklonken aan onze e-mail boxen heeft de elektronische verveling toegeslagen.

Self–playing Sony playStation 1 Bowling, 2008
In dit werk heeft Arcangel een aanpassing op een Playstation controller gemaakt. Het resultaat is een eindeloos bowlingspel waarin steeds opnieuw gootballen worden gegooid. Hier wordt het soms totaal zinloze aspect van technologie goed zichtbaar. De kunstenaar knutselt en programmeert maanden aan iets wat uiteindelijk niets zinnigs meer kan doen, zoals deze gemodificeerde game. Arcangel verbuigt in deze en andere gamemodifi- caties de verhaalstructuur en verandert ze in bizarre cinema. Tegelijkertijd laat hij een absurde situatie zien; er is geen sprake van herhaling, maar een software-programma dat zorgt dat er steeds op nieuw en eindeloos in de goot geworpen wordt.

I don’t want to spoIl the party, 2007
Het is februari 1964. De Beatles zijn net geland in Amerika. De massahysterie rondom de band is compleet. De video toont de legendarische persconferentie die nu als cultuurhistorisch belangwekkend beschouwd wordt. In de versie van Arcangel zweeft er een beweeglijke, irritante rode punt tussen Paul McCartney’s ogen. Is het de laserpen van een professor media/televisiestudies, of is het iets naargeestigers? Het is volgens Arcangel in ieder geval niets persoonlijks... De titel ‘I Don’t Want To Spoil The Party’ is een nummer van de Beatles geschreven door Lennon. In deze tekst gaat er iemand naar een feestje en wacht daar zijn vriendin op. Als duidelijk wordt dat ze hem heeft laten zitten, verlaat hij liever het feest dan het voor de rest te verpesten.

UntItled translatIon exercIse, 2006
In ‘Untitled Translation Exercise’ liet de kunstenaar Richard Linklater’s populaire highschool film ‘Dazed and Confused’ nasynchroniseren. Arcangel besteedde dit arbeidsintensieve proces uit aan een Indiaas bedrijf. De kunstenaar vroeg de werknemers van het Indiase bedrijf het originele scenario te lezen. Iedere ‘acteur’ moest zijn zinnen onafhankelijk van de anderen opnemen, waardoor de nagesynchroniseerde dialogen, hoewel vaak komisch, falen in het leggen van verbanden. Het werk kan gelezen worden als allegorie voor de manier waarop Amerika’s economische afhankelijkheid van uitbesteding de binnenlandse sociale cohesie onder druk zet. Arcangel haalde het script van het internet en stuurde het samen met zes lege tapes en een cassetterecorder met een koerier naar India. Na ontvangst van de tapes kostte het Arcangel veel moeite om de woorden over de originele stemmen te leggen. Het gaat in dit werk niet alleen over uitbesteding, maar ook over het authentieke auteurschap en het fenomeen van kopiëren en downloaden van films, muziek en programma’s van het internet.

Sweet 16, 2006
In dit werk lopen twee intro’s van de videoclip van ‘Sweet Child O’ Mine’ van Guns N’ Roses soms wel gelijk, en soms totaal niet. Het intro bestaat uit een gitaarloop van de gitarist Slash. De installatie toont twee videobeelden naast elkaar die perfect synchroon starten, maar in beeld en in geluid steeds meer van elkaar verwijderd raken. Visueel en auditief ontstaan er langzaam fascinerende contrasten. Na zeventien minuten loopt het beeld en geluid weer synchroon en begint het proces opnieuw. Als kijker hoop je steeds dat de video verder komt dan het intro waar de naald lijkt te zijn blijven steken. ‘Sweet 16’ is geïnspireerd op de minimalistische compositie ‘Clapping Music’ (1972) van Steve Reich. Het werk vormt een ode aan klapmuziek en de geschiedenis van fasering. Fasering is een vrij gebruikelijke techniek binnen minimalistische composities die geïnspireerd is op het geluid van machines die niet synchroon lopen. ‘Clapping Music’ is geschreven voor twee personen en wordt alleen door klappende handen uitgevoerd. Een performer klapt steeds hetzelfde ritme. De ander begint hetzelfde patroon te klappen maar met een slag verschil. Zo starten ze synchroon, lopen dan niet synchroon, tot ze uiteindelijk na een tijd weer gelijk uitkomen. In de installatie is dit idee van het faserende algoritme van Reich op het intro van ‘Sweet Child O’ Mine’ van Guns N’ Roses toegepast. Arcangel vertaalt een avantgardistische, door het menselijk lichaam uitgevoerde, minimalistische compositie die het geluid van machines nabootst, naar een videoopname van een populaire elektrische gitaarsolo. Op een digitale in plaats van handmatige wijze volgt in ‘Sweet 16’ een vergelijkbare compositorische (a)synchroniciteit.

Personal Film, 2008 & Structual Film, 2007
Voor ‘Structural Film’ paste Arcangel het iMoviefilter ‘Aged Film’ toe op een leeg beeld. Het filter imiteert op digitale wijze stof en krassen van een versle-ten film. Het resulterende Quicktime filmpje zette de kunstenaar vervolgens over op 16 mm celluloid, waarmee het werk een hedendaagse pastiche op Nam June Paik’s ‘Zen for Film’ vormt. Het origineel van Paik bestaat uit een eindeloze loop niet ontwikkeld filmmateriaal dat door een projector gaat. Het geprojecteerde beeld bestaat uit een verlicht op-pervlak met af en toe zichtbaar stof en krassen van het beschadigde filmmateriaal. Als cinematografisch equivalent van John Cage’s stilte als muziek (4’33”), gebruikte Paik voor zijn kunst het lege beeld en de kwaliteiten van het materiaal als een ‘anti-film’. Het was aanvankelijk de bedoeling van Arcangel om alleen digitale krassen en stofdeeltjes te tonen, maar bij het overzetten naar film raakte de print per ongeluk beschadigd waardoor gekleurde bollen op het beeld verschenen. De kunstenaar vond dit toevallig ontstane resultaat een mooie formele en inhoudelijke toevoeging: het geconstrueerde concept werd door toeval vermengd met willekeur.
De kunstenaar speelt in ‘Structural Film’ met het idee van verouderde media, en hoe nieuwe media oude media willen kopiëren. Daarnaast gaat het werk in op de voortdurende fascinatie en herwaardering van abstracte en experimentele films. In ‘Personal Film’ zette Arcangel gedegradeerd / handgetekend, online gevonden filmmateriaal over naar 16 mm om het ‘avant-garde’ te doen lijken. Zoals in meerdere werken maakt Arcangel ook hier gebruik van bestaand materiaal, een methode die sinds de ready-mades van Marcel Duchamp een bekende en veelgebruikte manier van werken is. De kunstenaar combineert op absurde wijze het gebruik van bestaand materiaal met een arbeids-intensief, duur en gecompliceerd proces van het overzetten van video naar 16 mm film. Ironisch genoeg weet Arcangel in dit werk door middel van nieuwe technieken en via bestaand –in plaats van oorspronkelijk– materiaal de avant-garde stroming van de experimentele, abstracte films op te roepen. Beide filminstallaties spelen zo met de technologie en geschiedenis van de avant-garde film.

I Shot andy Warhol, 2002
In deze handgemaakte hack van de lichtpistool arcade-game ‘Hogan’s Alley’ (1984) voegde Arcangel bekende personen uit de massamedia in. De kunstenaar gebruikt de iconische persoonlijkheden Andy Warhol, paus Johannes Paulus II, Flava Flav en kolonel Sanders als de schietschijven van het originele spel. Je scoort alleen punten met het doodschieten van Warhol en kruipt hierbij in de rol van de persoon die daadwerkelijk op Andy Warhol schoot (Valerie Solanas). In een ander gedeelte van de game schiet je op de vallende Campbell soep-blikken waarmee Warhol zo beroemd is geworden. De populariteit van games verbindt Arcangel in dit werk aan de popart van Warhol, die bekend werd met iets banaals en populairs als Campbell soepblikken. ‘I Shot Andy Warhol’ vormt hiermee een ode aan de koning van de popart.

Space Invader, 2004
‘Space Invader’ is een hack van de klassieke Atari game ‘Space Invaders’ uit 1974. Dit spel kan normaal door iedereen gespeeld worden, maar Arcangel reduceerde de game op zo’n manier dat het niet langer interessant is om te spelen. Alle indringers zijn gewist, behalve eentje. Maar deze ene indringer heeft wel de raketten van de anderen erbij gekregen wat het onmogelijk maakt dit spel te spelen. Er blijft een saai en moeilijk spel over dat een gefrustreerde gamer achterlaat. Arcangel reageert met dit en andere onspeelbaar gemaakte games kritisch op de interactieve strategieën die sinds de jaren negentig populair zijn in de mediakunst.

Colors, 2006
Arcangel deconstrueert hier op formele wijze de klassieke film van Dennis Hopper over bendes getiteld ‘Colors’. Publiekelijk maakt Arcangel vaak zijn werkwijze bekend via het internet, zoals hij ook deed met dit specifieke werk. De videotechniek openbaarde hij als ‘Colors PE’ of ‘Personal Edition’. Voor deze toepassing gebruikte Arcangel ‘slit scan’, wat een zeer gebruikelijke en vrij eenvoudige techniek is waarbij iets gefotografeerd lijkt te zijn door een spleet. De softwaretoepassing die Arcangel geschreven heeft voor video kan elk Quicktime filmpje via deze techniek afspelen. Systematisch wordt er een horizontale lijn video geselecteerd die uitgerekt wordt tot een volledig beeld, zodat verticaal gekleurde banden over de muur bewegen. Het originele geluid speelt zich op normale snelheid af. De software vereist dat de video honderden keren gedraaid moet worden voordat hij in zijn geheel te zien zal zijn. De filmische kwaliteit van ‘Colors’ komt nu op geheel andere, namelijk abstracte wijze tot uitdrukking, waardoor de film letterlijk op zijn visuele kleuren te beoordelen valt, zoals de titel van het werk al doet vermoeden.

Super Mario cloudS V2K3, 2002 — ...
Arcangel hackte met de hand een versie van de Nintendo game ‘Super Mario Brothers’ op zo’n manier dat enkel de iconisch, helder blauwe lucht, met langzaam voorbij trekkende wolken overbleef. Dit werk verwijst evenals ‘Japanese Driving Game’, naar landschapskunst en het minimalisme. Tegelijkertijd is het werk ook grappig omdat de game in zijn gehackte vorm totaal onspeelbaar is. De iconisch blauwe lucht verwijst met zijn vereenvoudigde, gepixelde wolkvormen en het felle kleurgebruik naar popart. Arcangel gebruikt zo de esthetiek van games om een hedendaagse variant op popart te creëren.

Japanese Driving game, 2004
In de aangepaste game ‘Japanese Driving Game’ loopt een weg in het midden, met links en rechts het landschap waaraan je voorbijraast alsof je in een raceauto zit. Het is een horizontale weergave van ruimte, uniek voor videogames van de jaren tachtig. Op een conceptuele manier refereert dit werk ook aan landschapskunst of conceptuele kunst. De wolken van de Mario game functioneren in de opstelling in deze ruimte als de lucht die bij de weg en de horizon van ‘Japanese Driving Game’ hoort, alsof het een landschapsschilderij is dat uit meerdere schermen bestaat.

Drei KlavierstücKe, op. 11, 2009
In Arcangel’s nieuwste werk ‘Drei Klavierstücke, op. 11’ komt zijn liefde voor muziek weer naar voren. In deze video brengt de kunstenaar korte YouTube-fragmenten van katten die op piano’s lopen bijeen. In het werk vormt elk videofragment een muzieknoot. De kunstenaar monteerde de beelden vervolgens op zo’n manier dat de katten gezamenlijk Schönberg’s ‘op. 11’ spelen. ‘Op. 11’ is een avant-gardistisch, atonaal muziekstuk voor drie piano’s. Met het werk dwingt Arcangel de montagetechnieken tot het uiterste, en voert hij de MTV-stijl van snelle beeldwisselingen en een onrustige cameravoering tot het maximale door. De kunstenaar probeert hiermee een belangrijk, maar bij een groot publiek onbekend, muziekstuk zichtbaar te maken met behulp van alom aanwezige, banale en slapstick-achtige YouTube fragmenten van katten op piano’s.

De tentoonstelling is samengesteld door Petra Heck

Tekst Petra Heck
Vertaling Don Mader

‘Depreciated’ is powered by Beamsystems
Courtesy Team Gallery